Süper Lig'e doğru: 61 yılda 5 şampiyon

1959'da başlayan ligde şimdiye dek Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş, Trabzonspor ve Bursaspor dışında şampiyonluk sevincini yaşayan takım çıkmadı.

Lig tarihinde Galatasaray 22, Fenerbahçe 19, Beşiktaş 13, Trabzonspor 6, Bursaspor da 1 kez şampiyon oldu. TFF Tahkim Kurulu kararıyla Beşiktaş'ın 1959'dan önceki 2 şampiyonluğunun da ilave edilmesiyle, siyah-beyazlıların toplam şampiyonluğu 15'e ulaştı.

- İlk şampiyon Fenerbahçe, son şampiyon Galatasaray

1959 yılında ilk kez düzenlenen Türkiye 1. Futbol Ligi'nde ilk şampiyonluğu Fenerbahçe kazandı.

İki ayrı grupta birinciliği elde eden Fenerbahçe ile Galatasaray, o zamanki statü gereği final maçlarında karşı karşıya geldi. İlk maçta rakibine 1-0 yenilen sarı-lacivertliler, rövanş maçını 4-0 kazanarak, 62 yaşına girmeye hazırlanan ligde ilk şampiyonluğu kazanan takım oldu.

Lig tarihinde son şampiyonluğu ise 2018-2019 sezonunda Galatasaray elde etti.

- "Dört büyükler"in hasret yılları

Ligin genelinde şampiyonluklara ambargo koyan "Dört büyükler", zaman zaman mutlu sona ulaşmak için uzun süreler beklemek zorunda kaldı.

Beşiktaş, 1966-1967'de elde ettiği şampiyonluğun ardından 14 sezon mutlu sona hasret kaldı. 1981-1982 sezonunda Dorde Milic yönetiminde şampiyon olan siyah-beyazlılar, taraftarlarının uzun süren hasretine de son verdi.

Galatasaray ise 1972-1973'te ligi önde tamamladıktan sonra 13 sezon boyunca şampiyonluk sevinci yaşayamadı. Sarı-kırmızılı takım, 1986-1987 sezonunda Jupp Derwall yönetiminde şampiyon olarak, bu özlemi dindirdi.

"Üç büyükler" arasında şampiyonluk için en az süre bekleyen takım ise Fenerbahçe oldu. Sarı-lacivertli ekibin şimdiye kadarki en uzun süreli şampiyonluk hasreti 6 sezon sürdü. 1988-1989'da şampiyon olan Fenerbahçe, 6 sezon bekledikten sonra, 1995-1996'da Carlos Alberto Parreira yönetiminde ipi göğüsledi.

Fenerbahçe, ayrıca Süper Lig'de son 5 sezonda şampiyonluk sevinci yaşayamadı.

- Trabzonspor'un büyük özlemi

Lig şampiyonluğunu İstanbul dışına taşıyan ilk Anadolu takımı olan Trabzonspor, bu başarıyı uzun zamandır tekrarlayamamanın sıkıntısını yaşıyor.

Son lig şampiyonluğunu 1983-1984'te Ahmet Suat Özyazıcı döneminde yaşayan bordo-mavililer, o tarihten bu yana geçen 35 sezondur zirvede yer alamadı.

- Galatasaray'ın rekoru

Ligde 22 kezle en çok mutlu son ulaşan takım olan Galatasaray, aynı zamanda üst üste en çok şampiyonluk yaşayan ekip unvanının da sahibi.

Lig tarihinde şimdiye dek bir takım en fazla 4 sezon üst üste şampiyon oldu. Fatih Terim yönetimindeki Galatasaray 1996-1997, 1997-1998, 1998-1999 ve 1999-2000 sezonlarında ipi en önde göğüsleyerek, Türk futbol tarihine geçti.

- Üst üste üçer kez şampiyon olan takımlar

Bunun yanı sıra, Galatasaray 1970-1971, 1971-1972 ve 1972-1973 sezonlarında, Trabzonspor 1978-1979, 1979-1980 ve 1980-1981'de, Beşiktaş da 1989-1990, 1990-1991 ve 1991-1992 sezonlarında üst üste üçer kez şampiyonluğa ulaşma başarısını gösterdi.

Fenerbahçe'nin ise şimdiye dek üst üste 3 lig şampiyonluğu bulunmuyor.

- Bursaspor tarih yazdı

Süper Lig'de 2009-2010 sezonunda şampiyon olan Bursaspor, Türk futbol tarihinde "Dört büyükler" dışında bu başarıya ulaşan 5. takım unvanını aldı.

Ertuğrul Sağlam yönetiminde tarih yazan yeşil-beyazlı ekip, aynı zamanda Trabzonspor'un dışında şampiyonluğu İstanbul dışına taşıyan ikinci ekip oldu.

Geride kalan sezon Süper Lig'e veda eden Bursaspor, bu organizasyonda şampiyonluk yaşayıp, küme düşen ilk takım olarak kayıtlara geçti.

- En erken şampiyon Fenerbahçe

Türkiye'nin en üst kademe liginde şampiyonluğu en erken ilan eden takım unvanı Fenerbahçe'ye ait.

Sarı-lacivertli ekip, 1967-1968, 1969-1970 ve 2013-2014 sezonlarında bitime 3 hafta kala mutlu sona ulaştı.

- En çok puan farkıyla şampiyon Galatasaray

Lig tarihinde en fazla puan farkıyla şampiyonluğa ulaşan takım Galatasaray oldu.

Sarı-kırmızılı ekip, 1987-1988 sezonunda 90 puanla mutlu sona ulaşırken, ikinci sıradaki Beşiktaş 78 puanda kaldı. Aradaki 12 puanlık fark, şimdiye dek şampiyonla ikinci arasındaki en fazla puan farkı olarak tarihe geçti.

- En çok puanla şampiyon Fenerbahçe

Ligde en çok puan toplayarak şampiyon olan takım Fenerbahçe.

Sarı-lacivertli ekip, 3 puanlı sistemde 1988-1989 sezonunda 36 maçta 93 puan toplayarak rekor kırdı.

- Namağlup tek şampiyon Beşiktaş

Lig tarihinde yenilgisiz tek şampiyon Beşiktaş oldu.

Siyah-beyazlılar, 1991-1992 sezonunda 30 maçta 23 galibiyet, 7 beraberlik alırken, sahadan hiç yenilgiyle ayrılmayarak tarihi bir şampiyonluğa imza attı.

- Şampiyonlardan ilginç notlar

Ligin 61 yıllık geçmişinde şampiyonların diğer ilginç rekorlarından bazıları şöyle:

- En çok yenilen şampiyon: 7'şer yenilgiyle 1980-1981 sezonunda Trabzonspor, 2017-2018 sezonunda Galatasaray.

- En çok gol yiyen şampiyon: 1997-1998 sezonunda 43 golle Galatasaray.

- En az gol yiyen şampiyon: 1969-1970 sezonunda Fenerbahçe (6).

- En az puanla şampiyon olan takım: 1979-1980 ve 1980-1981 sezonlarında 39'ar puanla (2 puanlı sistemde) Trabzonspor.

- Averajla şampiyon olan takımlar

Ligin geride kalan 61 sezonunda şampiyonlar 4 kez gol averajıyla belli oldu.

1984-1985 sezonunda Fenerbahçe ile Beşiktaş ligi 50'şer puanla tamamlarken, gol averajı daha iyi olan sarı-lacivertli ekip şampiyonluğa ulaştı. 1985-1986'da ise Beşiktaş, 56 puanla Galatasaray'ın gol averajıyla önünde ligi zirvede tamamladı. 1992-1993 sezonunda da Galatasaray, bu kez Beşiktaş'ı 66 puan ve averajla geçmeyi başardı ve şampiyonluğu kucakladı. 2010-2011 sezonunda ise Fenerbahçe ile Trabzonspor ligi 82'şer puanla tamamladı. Uygulamada olan ikili averaja göre, rakibine üstünlük kuran sarı-lacivertli takım şampiyonluğu ulaştı.

- Beşiktaş'ın eklenen 2 şampiyonluğu

Beşiktaş Kulübünün, 1959'da başlayan ligden önceki 2 şampiyonluğunun, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Tahkim Kurulu kararıyla lig şampiyonluğuna eklenmesiyle, siyah-beyazlıların şampiyonluk sayısı 15 olarak tescillendi.

TFF Tahkim Kurulunun konuyla ilgili almış olduğu karara ilişkin Beşiktaş Kulübünün açıklaması şöyle:

''Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu; 09.05.2002 tarihinde yaptığı toplantısında 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarına ilişkin şampiyonluklarımızın onaylanması talebimizi yerinde ve haklı görerek, Beşiktaş Jimnastik Kulübünün var olan 2 şampiyonluğunun Türkiye şampiyonluğu olarak Türkiye Futbol Federasyonu kayıtlarına tescil edilmesini karara bağlamıştır.''

Konuyla ilgili TFF resmi internet sitesinde yer alan açıklama da şöyle:

''Türkiye 1. Ligi'nin başladığı tarih TFF tarafından 1959 yılı olarak kabul edilmesine karşın, TFF Tahkim Kurulunun 09.05.2002 tarih, 2002/52 E ve 2002/68 K sayılı kararı tahtında Beşiktaş Kulübü'nün 1956-1957 ve 1957-1958 sezonlarında Türkiye Ligi şampiyonu olduğuna ve bu şampiyonlukların TFF yıldız kriterine dahil edileceğine karar verilmesi sebebi ile toplam şampiyonluk sayısı, toplam lig sezonu sayısından 2 fazladır.''

- Lig şampiyonları

Türkiye'nin en üst seviye lig tarihinde geride kalan 61 sezonda şampiyonluğa ulaşan takımların performansları şöyle:

Sezon	Şampiyon	O	G	B	M	A	Y	P
1959	Fenerbahçe	-	-	-	-	-	-	-
1959-60	Beşiktaş	38	29	7	2	68	15	65
1960-61	Fenerbahçe	38	26	9	3	81	29	61
1961-62	Galatasaray	38	23	11	4	52	18	57
1962-63	Galatasaray	22	14	7	1	54	14	35
1963-64	Fenerbahçe	34	21	11	2	55	14	53
1964-65	Fenerbahçe	30	18	11	1	52	13	47
1965-66	Beşiktaş	30	20	8	2	52	16	48
1966-67	Beşiktaş	32	16	13	3	44	15	45
1967-68	Fenerbahçe	32	19	11	2	38	12	49
1968-69	Galatasaray	30	19	8	3	49	14	46
1969-70	Fenerbahçe	30	17	10	3	31	6	44
1970-71	Galatasaray	30	17	8	5	51	18	42
1971-72	Galatasaray	30	17	8	5	34	14	42
1972-73	Galatasaray	30	19	9	2	47	12	47
1973-74	Fenerbahçe	30	15	13	2	39	15	43
1974-75	Fenerbahçe	30	15	13	2	43	18	43
1975-76	Trabzonspor	30	17	9	4	36	14	43
1976-77	Trabzonspor	30	18	7	5	41	12	43
1977-78	Fenerbahçe	30	17	8	5	48	24	42
1978-79	Trabzonspor	30	13	16	1	34	7	42
1979-80	Trabzonspor	30	12	15	3	25	11	39
1980-81	Trabzonspor	30	16	7	7	41	21	39
1981-82	Beşiktaş	30	14	16	2	38	17	44
1982-83	Fenerbahçe	34	18	13	3	43	20	49
1983-84	Trabzonspor	34	18	14	2	43	14	50
1984-85	Fenerbahçe	34	18	14	2	65	25	50
1985-86	Beşiktaş	36	22	12	2	65	21	56
1986-87	Galatasaray	36	23	8	5	55	24	54
1987-88	Galatasaray	38	27	9	2	86	35	90
1988-89	Fenerbahçe	36	29	6	1	103	27	93
1989-90	Beşiktaş	34	23	6	5	77	20	75
1990-91	Beşiktaş	30	20	9	1	63	24	69
1991-92	Beşiktaş	30	23	7	0	58	20	76
1992-93	Galatasaray	30	20	6	4	74	21	66
1993-94	Galatasaray	30	22	4	4	67	28	70
1994-95	Beşiktaş	34	24	7	3	80	26	79
1995-96	Fenerbahçe	34	26	6	2	68	19	84
1996-97	Galatasaray	34	25	7	2	90	30	82
1997-98	Galatasaray	34	23	6	5	86	43	75
1998-99	Galatasaray	34	23	9	2	85	30	78
1999-00	Galatasaray	34	24	7	3	77	23	79
2000-01	Fenerbahçe	34	24	4	6	82	39	76
2001-02	Galatasaray	34	24	6	4	75	31	78
2002-03	Beşiktaş	34	26	7	1	63	21	85
2003-04	Fenerbahçe	34	23	7	4	82	41	76
2004-05	Fenerbahçe	34	26	2	6	77	24	80
2005-06	Galatasaray	34	26	5	3	82	34	83
2006-07	Fenerbahçe	34	20	10	4	65	31	70
2007-08	Galatasaray	34	24	7	3	64	23	79
2008-09	Beşiktaş	34	21	8	5	60	30	71
2009-10	Bursaspor	34	23	6	5	65	26	75
2010-11	Fenerbahçe	34	26	4	4	84	34	82
2011-12	Galatasaray	40	25	11	4	78	30	86
2012-13	Galatasaray	34	21	8	5	66	35	71
2013-14	Fenerbahçe	34	23	5	6	74	33	74
2014-15	Galatasaray	34	24	5	5	60	35	77
2015-16	Beşiktaş	34	25	4	5	75	35	79
2016-17	Beşiktaş	34	23	8	3	73	30	77
2017-18	Galatasaray	34	24	3	7	75	33	75
2018-19	Galatasaray	34	20	9	5	72	36	69

 

Notlar: 1959 yılında düzenlenen lig tarihindeki ilk sezon, 2 ayrı grupta oynandı. O zamanki statü gereği grup maçlarını lider tamamlayan Fenerbahçe ve Galatasaray finalde karşılaştı. Fenerbahçe, ilk maçta 1-0 yenildiği Galatasaray'ı rövanşta 4-0 yenerek şampiyonluğa ulaştı.

Beşiktaş Kulübünün, TFF Tahkim Kurulu kararıyla 1959 yılından önceki 2 sezonda elde ettiği şampiyonlukları lig şampiyonluğuna eklettirmesi, haberde değerlendirmeye alınmamıştır.

2011-2012 sezonu şampiyonu 34 haftalık Lig Grubu maçlarının ardından, 6 haftalık Süper Final karşılaşmaları sonunda belli oldu. Haberde, Lig Grubu ve Süper Final maçlarının toplamı, 40 maç üzerinden değerlendirmeye alınmıştır.