Futbolun büyülü numaraları

Bazı efsanelerin numaralarını herkes ezebere bilir. Maradona'nın giydiği 10 numara sadece Arjantin'de değil İtalya'da da kutsaldır ve Dünya Kupası dışında hiçkimse El Matador'un forma numarasını taşıyamaz. Kimi ülkede ise 12 numara yani taraftarın numarası özeldir! Zidane ile Platini'yi kıyaslamayı ise kimse düşünmez!


Kuzey Amerika’da da eski sporculara saygı vazgeçilmez bir durumdur. Her takımın eski efsane sporcularına ayrılmış bir Ünlüler Salonu (Hall of Fame) bulunur. Tarih yazan bu oyuncular takımları için gösterdikleri başarılı performansın onuruna giydikleri formanın numarası emekliye ayrılarak taçlandırılırlar. Dünya sporunda bu gelenek her oyuncuya değil, üstün başarılara imza atmış efsanelere uygulanır. Bu vefa örneği NBA tarihinin efsane ismi Michael Jordan ve ünlü NHL oyuncusu Wayne Gretzky ile başlamıştır. Chicago Bulls tarihinde bir daha hiçbir oyuncu “23” numaralı formayı giymeyecek. Aynı durum Edmonton Oilers’in “99” numarası için de geçerli.

Bu gelenek ilerleyen yıllarda futbola da geldi. Eskiden sahaya çıkan oyuncular 1 ve 11 arasındaki numaraları taşımak durumundaydı ancak 90'lı yıllarda bu kural değişti ve her oyuncu kadroda sabit bir numara taşımaya başladı. Bazıları efsane oldu, numaralar da o oyuncunun adıyla anılmaya başlandı.

Renklere olan sadakat kahramanlık statüsünde bilindik bir yoldur. Milan’da 20 muhteşem yıla imza atan Franco Baresi’nin “6” numarası oyuncunun 1997’deki emekliliği sonrası Rossoneri tarafından tedavülden kaldırıldı, o sezondan sonra Milan’da kimse “6” numarayı giymedi.

Milan şimdi benzer bir seremoniye hazırlanıyor. Sırada efsane kaptan Paolo “Il Capitano” Maldini’nin “3” numarası var. Kulübün İkinci Başkanı Adriano Galliani oyuncusunun önemini 2005 Ocak’taki “Maldini bu kulübün tarihini temsil ediyor, O emekli olduğında “3” numara da emekli olacak” sözleriyle dile getirdi. Paolo Maldini ise konuyla ilgili olarak “Bu kulüp bana her zaman çok büyük vefa örneği gösterdi. Bundan çok büyük mutluluk duyuyorum ve itiraf etmek gerekirse bunun olmasını hep ummuştum” dedi. “Il Capitano”nun emekliliği sonrası “3” numaranın San Siro taraftarının vazgeçilmezleri arasına gireceği kesin.

Milano’nun diğer ekibi Inter’de ise benzer durum sadece efsane oyuncu Giacinto Facchetti için uygulandı. Eylül 2006’da hayata gözlerini yuman efsane oyuncu ve eski başkan Facchetti’nin “3” numarası emekliye kaldırıldı. 1961 ve 1978 yılları arasında Inter formasını 634 kez giyen Facchetti milli takımda da büyük başarılar yakalamıştı. Milli takımdan arkadaşı Gianni Rivera “Facchetti çok büyük oyuncuydu ancak daha da büyük adamdı. Hayatını futbola adamıştı” sözleriyle efsaneye olan hayranlığını dile getirdi. Inter’de 2006/07 sezonuna “3” numaralı forma ile başlayan Arjantinli Nicolas Andrés Burdisso efsane numaranın emekliye kaldırılmasının ardından “16”no'lu formayı giymeye başladı.

İtalya Serie A’da benzer forma efsaneleri var. Örnek vermek gerekirse; Romalı “6” yani Aldair veya Cagliarili “11” yani Gigi Riva sayılabilir.

Mükemmel “10”
Bunların aksine kariyerinin sadece son 4 sezonunda Brescia forması giymiş olan, 1993 FIFA Dünya’da Yılın Oyuncusu ve Altın Top sahibi Roberto Baggio kulübün tarihine geçmeyi başarmıştır. Daha önce Serie A’da önemli bir başarısı bulunmayan Brescia Divino Codino’nun (Robeto Baggio) gelişiyle 2001/02 sezonunda UEFA Kupası’na katılmaya bile hak kazandı. Efsane oyuncu kariyerindeki 452 maç ve 205 golün ardından 2004 yılında kramponlarını rafa kaldırmaya karar verince Brescia’daki “10” numaralı forması da kulüp tarafından Baggio’nun adıyla emekliye ayrıldı.

“10” deyince akıllara gelen bir başka efsane de tabii ki Diego Armando Maradona. Arjantin milli takımı resmi FIFA organizasyonları dışında (Bu organizasyonlarda kadrodaki oyuncular 1-23 arasında sıralı olarak numaralandırılmak durumunda) bu numarayı kimseye vermiyor. Arjantin futbol idollerinden Mario Kempes eski takım arkadaşı Maradona’yla ilgili olarak “10 numarayı dünyadaki en büyük oyuncular giyer ve eminim Arjantin gelecekte yeni bir Diego yaratacak” dedi. Maradona da bu konuda takım arkadaşına katılıyor aslında. El Matador, sadece Lionel Messi’yi izlemek için para ödemekten yakınmayacağını belirterek belki de Arjantin Milli Takımı’nın yeni “10” numarasını açıklıyor, yani Tangocular’ın yeni Maradona’sı.

Sadece milli takımı değil, Napoli de ona tapıyor. O olmasa sıradan bir takım olmaktan öteye gidemeyecek Napoli, Maradona ile yakalamadık başarı bırakmadı. O Napoli şehrine sadece Serie A ve İtalya Kupası zaferleri değil, UEFA Kupası başarısı da hediye etti. Günüzümde şehirde Napoli ve “10” deyince aklına Maradona’dan başkası gelebilecek bir insan yok. Herkes onun büyülü ayaklarıyla bunu yarattığının farkında.

Ebedi itibar ve 12. adam
Futbol tarihinde forma numarasını emekli etme durumu hep böylesine başarı ve mutluluk hikayeleri sonunda olmadı. Bazı hazin olaylar da buna sebep oldu. 2003 yılında Kamerun ve Kolombiya Milli Takımları arasında oynanan Konfederasyon Kupası yarı final maçında Marc-Vivien Foé’nin trajik ölümü sonrası Lens “12”, Lyon “17”, Manchester City ise “23” numarasını Kamerunlu oyuncuyu anabilmek adına rafa kaldırdı. Benzer durumlar Chievo’da “30” numara ile Kongolu Jason Mayle için, Brescia’da da “13” numara ile İtalyan Vittorio Mero için uygulandı.

Celtic taraftarı 1 Kasım 2006’da konuk oldukları Şampiyonlar Ligi Benfica deplasmanında efsane oyuncu Miklos Feher’e saygılarını açtıkları pankartla dile getirdi. Pankartta Portekizce 'Feher: Nunca caminharas sozinho' (Feher asla yalnız yürümeyeceksin) yazıyordu. Macar yıldızın “29” numarası da 25 Ocak 2004’deki ölümünden sonra Benfica tarafından emekli edildi.

İskoçların bu davranışı sonrası dünyada birçok kulüp taraftarını da “12” numarayla adlandırdı. Oyunun vazgeçilmezi olan taraftar dünya üzerinde ülkemiden de Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Trabzonspor ve diğerleri gibi ve Lens, Feyenoord, Portsmouth, Norwich City, Malmo ve Zenit St Petersburg başta olmak üzere birçok kulüp tarafından “12. Adam” olarak tanımlandı. Yunan ekibi Panathinaikos ise bu geleneği taraftarına “12” yerine “13” numarayı vererek farklı bir boyutla devam ettirdi. Yunan ekibi en ateşli taraftar grubuna Apostolos Nikolaidis Stadı’nda “13” numaralı kapıdan girilen yerler ayırdı.

Bazı forma numaraları taşıyanlarıyla özdeşlemiş olsa da sonrasında da aynı numarayı giyip benzer başarılar yakalayabilmiş isimler var. İşte Fransa Milli Takımı örneği, Michel Platini ve Zinedine Zidane. Bu iki “10” numaradan hangisinin diğerinden daha iyi olduğunu söyleyebilecek kimse yok. George Best, Bryan Robson, Eric Cantona, David Beckham veya Cristiano Ronaldo. Bu “7” numaralardan hangisi diğerinden daha büyük? Göz ardı edilemeyecek tek gerçek bu yıldızların farklı numaralar giymiş olsalar bile büyük başarılar yakalayabilecek kapasitede olduklarıdır.