4 büyük kulübün ekonomik zenginlikleri

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası’nın (İSMMMO) “Derbi Ekonomisi” araştırmasına göre, Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray ve Trabzonspor’un derbilerde, sahada yense de yenilse de ekonomik olarak hep kazandıklarını ortaya çıkardı. İSMMMO, 4 büyük futbol kulübünün kasasına 12 derbi macı sonrası bilet satışından (kombine gelirler hariç) 17 milyon lira girdiği, derbi maçlarında taraftar mağazalarının ise toplam 6.5 milyon liralık satış yaptığı hesaplandı.

DERBİ EKONOMİSİ YILLIK 1 MİLYAR LİRAYI BULUYOR

İSMMMO’nun “Derbi Ekonomisi” araştırmasına göre, 2009-2010 sezonu sonuna kadar Türkiye’de 7 derbi daha oynanacağının altı çizilerek, Türkiye’de yıllık 1 milyar lirayı bulan (500 milyon euro) futbol ekonomisinin yüzde 2.5’unun yalnızca derbilerdeki bilet ve taraftar mağazası satışlarından oluştuğunun altı çizildi. Süper ligde ‘dört büyükler’ olarak anılan Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş ve Trabzon’un birbirleriyle yaptığı derbi maçlarında taraftarın heyecanı doruğa çıkıyor.

FENER BAHÇE 1 DERBİDE 2.5, BEŞİKTAŞ 2 MİLYON LİRA KAZANIYOR

İSMMMO araştırmasına göre, Fenerbahçe, kendi sahasında oynadığı derbilerde, 52 bin kişilik Şükrü Saraçoğlu Stadı’nın biletlerinin yarısını satışa sunduğu, bu biletlerin satışından (kombineler hariç) 2.5 milyon liralık gelir sağladığı tahmin ediliyor. Beşiktaş’ın, kendi stadında oynadığı derbi maçlarında 32 bin kişilik İnönü Stadyumu’nu doldurduğu, 2009-2010 sezonunda bu biletlerin 16 bini kombine olarak satılırken, sponsor firmalara da 4 bin bilet ayrıldığı, bu nedenle derbi zamanları genelde 12 bin bilet satışa çıktığı, Kulüp yönetiminden alınan bilgiye göre, derbilerde Beşiktaş’ın kasasına 2 milyon lira girdiği belirtildi.

Galatasaray’ın da 22 bin 500 kişilik Ali Sami Yen, stadının yaklaşık 12 bin 500 biletinin sezon başında kombine olarak satıldığı, 10 bin biletin satışa sunulduğu ve Kulüp Yönetimi’nin 10 bin biletin satışından kasasına yaklaşık 750 bin lira girdiğini açıkladığı bildirildi.

Trabzonspor’un maçlarını oynadığı 23 bin kişilik Avni Aker Stadyumu’nun 12 bin bileti sezon başında kombine olarak satıldığı, kalan 11 bin biletin derbilerde satışa çıktığı belirtilerek, Kulüp Yönetimi’nin, derbilerde bilet satışından ortalama 400 bin lira gelir elde ettiği belirtildi. İSMMMO araştırmasında, “Her takımın kendi sahasında 3 derbi maçı oynadığı düşünüldüğünde dört büyük kulübün yalnızca derbi maçlarından bilet (kombineler hariç) hasılatı olarak kasalarına yaklaşık 17 milyon TL giriyor” açıklamasına yer verildi.

-4 BÜYÜKLER YENİ STAT BEKLİYOR-

Derbilerden gelen gelirlerin artması için dört büyük kulübün daha büyük statlara ihtiyacı olduğu vurgulanan araştırmaya göre, Fenerbahçe'nin gelirlerine ilk etapta yetişmek için diğer büyük kulüplerin de stat yaptırmak istediği ifade edildi.

Galatasaray için 52 bin kişilik yeni Seyrantepe Stad projesinin hayati önem taşıdığı, Beşiktaş’ta İnönü Stadı’nı yıkarak yerine yeni bir stad yaptırmak istediğinin altı çizildi.

İSMMMO araştırmasında, “BJK yönetimi, 42 bin kişilik yeni stadı için yaklaşık 2 yıldır merkezi otoriteden izin bekliyor. Trabzonspor da Akyazı’daki stad projesinin hayata geçmesini dört gözle bekliyor. Devletin yapacağı bu stadın yatırım tutarı deniz doldurulacağı için 20 milyon lira...

Trabzonspor, bu yatırıma katkı yapmak için kendi bütçesinden 5.5 milyon TL harcadı bile…” ifadeleri kullanıldı.

-EN FAZLA FENERBAHÇE TARAFTARARI ALIŞVERİŞ YAPIYOR-

Derbiler taraftarının, takımının lisanslı ürünlerini alması için de ateşlediği belirtilen araştırmaya göre, derbilerde en çok Fenerbahçe taraftarı alışveriş yapıyor. Türkiye genelinde Fenerbahçe’nin 64 Fenerium mağazasının günlük cirosu toplam 100 bin lirayı buluyor. Fenerbahçe-Galatasaray derbisi oynandığı 25 Ekim’de Fenerium’ların günlük cirosu 600 bin liraya çıktı. Fenerium’lardan sorumlu Fenerbahçe Asbaşkanı Abdullah Kiğılı, “Derbi günlerinde Fenerium’ların cirosu, normal zamanlara göre en az 5 kat artıyor” ifadelerine yer verilen araştırmada, Fenerbahçe’nin bir sezonda 6 derbi oynadığı düşünüldüğünde, derbi günlerinde toplam 3 milyon lira lisanslı ürün sattığı hesaplandı.

-KARTAL YUVASI’NIN DERBİ CİROSU 200 BİN LİRAYA KADAR ÇIKIYOR-

Buna göre Galatasaray Stor’un, 39 mağaza, 2 Tır, 2 mobil araç, 2 internet sitesiyle toplam 45 noktada hizmet verdiği, günlük cirosunun 50-70 bin lira arasında olduğu tahmin ediliyor. GS Store'larda maç günleri normal günlerin ortalama 3 katı, derbi günleri de normal günün 5-6 katı satış oluyor. Derbinin sonucunda takımın kazanması halinde maç sonu satışlarla birlikte bu rakam ortalama 10 katına çıkıyor.
Beşiktaş, Kartal Yuvası mağazalarıyla taraftarına lisanslı ürünlerini ulaştırıyor. Geçen yılın lig şampiyonu Beşiktaş'ın Türkiye genelinde 34 Kartal Yuvası mağazası bulunuyor. Kartal Yuvası'nın günlük cirosu 20 ile 35 bin lira arasında değişirken, derbi günlerinde satışlar 150-200 bin liraya kadar çıkıyor.
Trabzonspor'un Türkiye genelinde 12 TS Clup mağazası bulunuyor. TS Clup'ların normalde günlük toplam satış cirosu 25-30 bin lira olurken, derbilerde TS Clup'un cirosunun 2 kat artığı belirtiliyor. Ortalama 50 bin liralık cirosunun TS için 300 bin liralık derbi ekonomisine katkıda bulunduğunu hesaplayabiliriz. Bu arada, Trabzon'a ağırlıklı olarak yazlık turistlerin geldiği dönemlerde TS Clup mağazalarının günlük satışlarının toplam 100 bin lirayı gördüğü de oluyor.

-ULAŞIMA 2 MİLYON, GIDAYA 4 MİLYON LİRA HARCANIYOR-

Derbilerin bir de görünmeyen ekonomisi olduğu belirtilerek, bir sezonda 12 derbi olduğu ve bunların da 3'ünü her takımın kendi sahasında oynadığı dikkate alındığında, sırf statlara gitmek için bütün bir sezon boyunca 388 bin kişinin hareket halinde olduğu bildirildi. Kişi başı ulaşım maliyetinin en az 5 lira olduğu düşünüldüğünde 2 milyon liralık bir ulaşım gideri ortaya çıktığının altı çizilerek, kişi başı yemek, içecek gibi giderlerin yaklaşık 4 milyon liralık bir ekonomiye ulaştığı duyuruldu.

-EVDE OTURAN DA HARCIYOR-

Derbilerde, yalnızca stadlara giden taraftar değil, gitmeyip evde oturanların da harcama yaptığı belirtilen araştırmaya göre, 25 Ekim’de FB-GS derbisinde maçı evde izleyenlerin, yemeksepeti.com’dan 21 bin pizza siparişi vererek rekor kırdı. Bundan önceki derbilerde 18 bin pizza siparişi verildi. Lig TV’nin ve İddia’nın da derbi ekonomisinin rüzgarından yararlanıyor. Türkiye’de 2.3 milyon Digitürk abonesinin sadece 800 bini Lig TV abonesi.
Yeşil sahalardaki heyecanın GSM sektörüne de yansıdığı belirtilen araştırmaya göre, taraftarın derbi zamanlarında yeni kulüp GSM hatlarına daha fazla geçiş yapmaya başladığı belirtildi. Buna göre ağustos ayından itibaren çalışmaya başlayan Trabzoncell'in normal zamanlarda 200-250 yeni abone kaydediyor. Trabzoncell’in nihai hedefi 250 bin aboneye ulaşmak. Abone sayısı 100 bine ulaştığında kulübe yıllık 1 milyon dolar gelir sağlanacağı hesaplanıyor. Trabzon Telekomünikasyon A.Ş. Genel Müdürü Sinan Zengin, “7 Kasım’daki Trabzon-Beşiktaş derbisinden bir gün önce (cuma günü), Trabzoncell 400 yeni abone kaydetti” dedi. Kartalcell’de,17 Kasım 2009’da ve yaklaşık bir aylık sürede 13 bin abone sayısına ulaşıldı. Beşiktaş, Kartalcell’de orta vadede 200 bin aboneye ulaşmayı hedefliyor. Kartalcell bu abone sayısına ulaştıktan sonra kulübün yıllık 1-1.5 milyon dolar arasında gelire sahip olacağı hesaplanıyor.

NAKLEN YAYIN GELİRLERİ

Futbol kulüplerinin en önemli gelir kalemlerinden birisi de naklen yayın gelirleri. Büyük kulüplerinin bütçelerinde bu gelirlerin oranı yüzde 55-60’a kadar çıkıyor. Ancak naklen yayın gelirleri sezonluk olarak oluşan puan sistemine göre belirlendiği için, derbi ekonomisinin bu gelirlere direkt olarak katkısı bulunmuyor. 2009-2010 sezonunda Süper Lig’deki 16 takıma yaklaşık 220 milyon TL yayın geliri dağıtılacağı öngörülüyor. Bu gelirin de yaklaşık beşte birinin dört büyük kulübe verileceği hesaplanıyor.

-HİSSEDARLAR “KEMİKSİZ KAZANÇ” SAĞLIYOR-

İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, futbol ekonomisinin sürükleyici gücünün derbiler olduğunu belirtti. Türkiye’de futbol ekonomisini büyütmek isteyenlerin öncelikle derbileri daha görkemli maçlar haline getirmesi gerektiğini belirten Arıkan, “Kulüplerin yeni stad projelerini hayata geçirmeleriyle birlikte derbiler, dolayısıyla da futbol ekonomisi büyüyecektir ” dedi. İSMMMO Başkanı Arıkan, spor ekonomisinin ve sporun eğlencesinin yanısıra yararlarının futbolla sınırlı olmadığını belirtirken, “Ancak futbolun özellikle ekonomik boyutu ile Türkiye'de spor ekonomisini de sürüklediği bir gerçek. Hoşgürü ve saygının ön planda tutulmasını arzu ettiğimiz maçlarda köftecisinden su satıcısına, ulaşım araçlarına kadar herkes para kazanıyor” diye konuştu. Beşiktaş hariç, kulüplerin halka açık şirketlerine ortak olan borsa yatırımcısının kulübün sadece gelirlerine ortak olduğunu ifade eden Arıkan, “Böyle olunca giderler kulübe kalıyor. Hissedarlar 'kemiksiz kazanç' sağlarken piyasa değerleri şişebiliyor. Gelir artışı da direkt olarak kar payına yansıyabiliyor” dedi.

-FENERBAHÇE EKONOMİSİ-

* Fenerbahçe’nin 2009 yılı bütçesi 310 milyon lira. 2009 bütçesinden kulüplere ödenecek transfer gideri 46 milyon lira, futbolculara ödenecek transfer gideri ise 56 milyon 500 bin TL olarak belirlendi.
* Sarı lacivertli kulüp, 2009 yılında VİP kombine kartlarının satışından 47 milyon lira, localardan da 10 milyon lira bekliyor. Fenerbahçe stadının ise bir yıllık hasılatı ise 81 milyon lira (54 milyon dolar.)
* Fenerbahçe’nin borcu ise 90 milyon dolar civarında. Fenerbahçe yönetimi, mayıs ayında yapılan kongrede iki yılda borcunu ödeyebileceğini açıkladı.
* Fenerbahçe’nin taraftar kart sayısı ise 160 bin. Hedef taraftar kart sayısını 1 milyon adete çıkarmak. Bu hedef gerçekleşirse, Fenerbahçe 50 milyon liralık ek bir gelir yaratacak.
* Fenerbahçe`nin stat dışında bugün sahibi olduğu gayrimenkullerinin değeri 35 milyon dolar civarında. Stadın değeri ise 50 milyon dolar olarak hesaplanıyor.
* Fenerbahçe’nin yayın gelirleri 2008 yılında 19 milyon 879 milyon dolar oldu.
* Fenerium mağazaları geçen yıl 41.2 milyon dolar ciro elde etti. Bu yılki hedefi ise 50 milyon dolar.
* Şubat 2004`te halka arz edilen Fenerbahçe Sportif A.Ş.`nin 800 milyon dolarlık bir şirket haline geldi. Aslında global krizden önce bu rakam 2 milyar dolar civarındaydı ama piyasa değeri tüm şirketlerde olduğu gibi krizle birlikte düştü.

-GALATASARAY EKONOMİSİ-

* Galatasaray Kulübü'nün 2009 yılı bütçesi ise 28 Şubat’ta yapılan yıllık olağan mali genel kurul toplantısında 104 milyon lira olarak kabul edildi.
* Sarı-kırmızılı kulübün 2009 yılı gelirleri 104 milyon 30 bin 666 lira, giderlerinin ise tahmini olarak 82 milyon 66 bin 856 lira olması öngörüldü.
* Galatasaray’ın kombine gelirleri ise hem mevcut hem de yapılmakta olan stattan geliyor. 20 milyon euro civarında kombine gelirlerinin olduğu hesap ediliyor.
* Galatasaray taraftarları, Avea ile yapılan işbirliği sonunda GSMobile ile konuşmaya başladı. İlk hedef, 100 bin aboneye ulaşmak. GSMobile’ın 300-400 bin aboneye ulaşması durumunda Gatasaray Kulübü`nün yılda yaklaşık 4 milyon dolar gelir elde etmesi bekleniyor.

-BEŞİKTAŞ EKONOMİSİ-

* Beşiktaş Kulübü’nün 2008 bütçesi 150 milyon lira, 2009 yılı bütçesi 124 milyon lira.
* Beşiktaş’ın son mali genel kurulunda toplam borcunun ise 129 milyon lira olduğu açıklandı. Kulübün borcunun 50 milyon lirası ise Başkan Yıldırım Demirören’e…
* Beşiktaş’ın borsada piyasa değeri 164 milyon dolar.
* BJK, sezonda kombine gelirlerinin satışından 10 milyon lira, maç biletleri satışından 10 milyon lira elde ediyor.

-TRABZONSPOR EKONOMİSİ-

* Trabzonspor’ın yıllık bütçesi 110 milyon lira civarında. Bordo mavili kulübün borcu ise yaklaşık olarak 80 milyon lira.
* Trabzonspor 2008-2009 sezonunda yayın geliri olarak 19 milyon lira aldı.
* Trabzonspor’un 2009 yılı kombine geliri 1 milyon 200 lira.
* Trabzonspor, Türk Telekom’la 15 milyon lira tutarında 5 yıllık forma göğüs reklamı anlaşması yaptı.
* Kulübün yıllık İddia geliri 4-5 milyon liar civarında. Kulüp, 6-7 milyon lira da kambiyo gelirine sahip. Avea’yla yaptığı anlaşmadan da yılda 5-6 milyon lira gelir bekliyor. Trabzonspor stad reklamlarından da yılda 1.5 milyon liralık bir gelir elde ediyor.